Nederland telt nog altijd ruim dertig duizend daklozen. Gelukkig lukt het sommigen van hen om na verloop van tijd het zwervende bestaan toch weer achter zich te laten. Maar dan? In De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met ex-daklozen, zoals Willem. “Bijna niemand vraagt zich bij het zien van een dakloze op straat af: waarom ís die persoon eigenlijk dakloos?”
Nieuws
Steeds meer mensen zoeken een luisterend oor bij de Luisterlijn. Afgelopen jaar voerden vrijwilligers van de Luisterlijn zo’n tien pro-cent meer gesprekken dan het jaar ervoor. In 2021 waren dat in totaal 354.000 gesprekken. Het aantal vrijwilligers stijgt alleen niet snel genoeg om de groei in oproepen te kunnen opvangen.
De vrijwilligers voeren dagelijks bijna duizend gesprekken met mensen die angstig zijn, het leven niet meer zien zitten, onzeker zijn of gewoon behoefte hebben aan contact. Alles wat er zich in een mensenleven voor-doet, komt voorbij aan de telefoon of via chat en mail. Ieder gesprek is dan ook anders, vertelt vrijwilliger Dirk: “Een gesprek kan gaan over schijnbaar onbelangrijke zaken, als een praatje over de heg waarin ik de rol van buur-man vervul. Soms met mensen die al dagen niemand hebben gesproken en gewoon even hun verhaal kwijt willen. Maar ik luister ook naar de worstelin-gen van het leven. Gezondheidsproblemen, gedoe met instanties, ruzie in de familie, kinderen die op het slechte pad zijn geraakt.’’
De Luisterlijn is dag en nacht bereik-baar voor een vertrouwelijk gesprek, per telefoon (088 0767 000), chat of mail (deluisterlijn.nl). Door te luisteren helpen bijna 1.500 getrainde vrijwilli-gers zorgen, pijn en verdriet (even) het hoofd te bieden. De Luisterlijn bestaat al meer dan zestig jaar en wordt gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Kijk voor meer info op www.deluisterlijn.nl/vrijwilligerswerk
Goed nieuws voor liefhebbers van live en straatmuziek. Op zondag 28 augustus wordt opnieuw het festival The Streets of Chuck Deely gehouden, als eerbetoon genoemd naar de vijf jaar geleden overleden beroemde Haags-Amerikaanse straatmuzikant.
De eerste editie in 2019 was volgens de organisatoren een groot succes; door corona konden opeenvolgende edities niet doorgaan. Volgens organisator Robert-Jan Rueb wordt met het festival op een mooie manier recht gedaan aan de nalatenschap van Deely. “Ook bij hem ging het puur om de muziek. Chuck kreeg ooit van de burgemeester van Den Haag als enige straatmuzikant een vergunning voor het leven. Inmiddels zijn straatmuzikanten weer gewoon toegestaan in Den Haag, maar dan wel binnen enkele beperkende regels. Dat het verbod op straatmuzikanten in Den Haag is opgeheven, was mede het gevolg van de eerste editie van The Streets Of Chuck Deely, dus het leek ons niet meer dan gepast om het festival op deze manier te houden.”
Winnaar van de Haagse Popprijs
Chuck Deely zag op 10 februari 1954 het levenslicht in Detroit als Charles
Edward Deely III. De Amerikaanse zanger werd vooral beroemd in Den Haag
als straatmuzikant. In 2008 verleende burgemeester Jozias van Aartsen hem
zelfs een ‘vergunning voor het leven’ als straatmuzikant. In 2009 won Deely de
Haagse Popprijs. Op maandag 9 januari 2017 overleed hij aan de gevolgen van
een flinke griep. De muzikant is op meerdere manieren geëerd met een muurschildering bij de tramondergang bij de Turfmarkt, een boek en een bronzen beeldje in de RIjnstraat, de plek waar Chuck bijna dagelijks speelde.
Nieuwe talenten
Een grote hoeveelheid artiesten treedt op in de Haagse binnenstad, van 13.00
uur tot 17.00 uur. “Op bijna elke straathoek gebeurt wel iets”, zegt Rueb.
“Laat je verrassen door nieuwe talenten èn door de bekende artiesten die een
intiem akoestisch optreden geven.” Het festival wordt afgesloten met de uitreiking
van de Chuck Deely Award voor de beste festivalact en de Chuck Deely
Aanmoedigingsprijs voor het meest veelbelovende nieuwe talent.
Meer informatie over het festival is te vinden op chuckdeely.nl
Het wordt steeds drukker op de Koekkamp, de vaste standplaats van de Haagse Soepbus, laat Frans Pas, de voorzitter van stichting de Haagse Soepbus weten. Op die plek geven vrijwilligers dagelijks tussen 19.00 uur en 20.00 uur soep, brood, fruit, koffie en aandacht aan mensen die dakloos zijn en om allerlei redenen zijn uitgesloten van
fatsoenlijke omvang. Volgens Pas staan er dagelijks inmiddels meer dan zeventig mannen en vrouwen te wachten op het moment dat de Haagse Soepbus de Koekamp komt oprijden. “Samen met hulpverleners en ondersteuners doen we er alles
aan om te voorkomen dat onze bezoekers nog verder afglijden.
Maar is het niet hoog tijd om met elkaar een structurele aanpak te
bedenken?”, zo schrijft hij op social media.
Iedereen kent het beeld wel dat meestal opduikt als er al over dakloze
mensen wordt geschreven in de media. Meestal zijn het stigmatiserende
en ontluisterende foto’s die een hoog aapjeskijk-gehalte hebben,
die niet een mens laten zien, maar inzoomen op de meer bizarre aspecten
die een dakloos bestaan soms met zich meebrengt.
De Haagse stichting Straat Consulaat die de belangen van dak- en thuisloze
mensen behartigt, heeft het gehad met deze eenzijdige en eigenlijk ronduit
discriminerende portrettering van daken thuisloze mensen.
Straat Consulaat is daarom een campagne begonnen om dakloze mensen
eerlijker en anders te vertegenwoordigen in de media. “Wij zijn de onrealistische
foto’s van mannen met lange witte baarden, omringd door spullen
en blikjes bier in de media helemaal zat!”, schrijft de stichting dan ook op
haar Facebookpagina. “Dit is respectloos en kwetsend voor de mensen die
op dit moment dakloos zijn en hun leven proberen op te bouwen. Dus
sleep de oude foto’s naar de prullenbak en werk met deze eerlijke foto’s.”
Dakloosheid uitbannen
De stichting heeft namelijk voor dit doel fotograaf Eveline van Egdom een
nieuwe serie foto’s laten maken van dakloze mensen. Het bijzondere eraan
is dat het heel goed gelukt is om de lens te leggen op de mensen zelf, en
niet de situatie. Daardoor snap je pas dat de dakloze een mens is zoals jij en
dat er soms bitter weinig voor nodig is om op straat te komen te staan.
Ook roept Straat Consulaat op om niet meer te spreken van of over
‘daklozen’ of ‘zwervers’, maar juist over dakloze mensen. “Want alleen als we
deze mensen zien als mens gaan we stigma tegen en kunnen we dakloosheid
uitbannen”, vindt de stichting. De foto’s zijn te vinden op de website van
Straat Consulaat en zijn rechtenvrij te gebruiken.
www.straatconsulaat.nl
Staatssecretaris Martin van Rooijen van het ministerie van VWS wil een nieuw plan lanceren voor de aanpak van het groeiende daklozenprobleem. Daarvoor nodigde hij het Haags Straat Consulaat en gelijksoortige organisaties met hun achterbannen in Nederland uit. Op 24 mei werd een conferentie gehouden waar alle betrokken van gedachten konden wisselen. Bijzonder: ook mensen die zelf dakloos waren of waren geweest waren uitgenodigd voor deze breinstormsessie.
Eerder deze maand hield het Straat Consulaat voorbereidende gesprekken met deze ervaringsdeskundigen, collega‑organisaties in Rotterdam en Utrecht en het ministerie.
“Wij waren ook aanwezig op de grote VWS breinstorm en meeting”, vertelt Marlies Filbri, directeur van het Straat Consulaat. Tijdens de bijeenkomst werd ook een ludieke
actie georganiseerd. “We willen heel graag meepraten, maar ondertussen zien we dat de groepen mensen die op straat moeten leven nog steeds groeien, dus wilden we
met deze actie de urgentie onderstrepen.”
Nieuw beleid
Ze noemt de uitnodiging van Van Rooijen ‘een mooi startmoment om in gesprek te blijven.’
“Wij hebben ook de garantie gekregen dat er echt naar belangenorganisaties en mensen met ervaringskennis geluisterd wordt.Maar ook dat we feedback krijgen over de vraag op welke manier de mening van de mensen waar het om gaat wordt vertaald in het nieuwe beleid.
We blijven daar de komende maanden over in gesprek. Hij had iedereen uitgenodigd, maar er expliciet bij gezegd dat hij op zoek is naar mensen die aan den lijve hebben ervaren hoe het is om dakloos te zijn. Hij wil met deze dakloze mensen in gesprek en wij zijn degenen die dat faciliteren, door ervoor te zorgen dat deze mensen op een prettige manier hun verhaal kunnen doen.”
Er wordt weliswaar in toenemende mate gesproken met ervaringsdeskundigen, maar toch vindt ze het initiatief van Van Rooijen bijzonder: “er wordt namelijk ook nagedacht
op welke manier die input werkelijk zijn weg gaat vinden in een plan. Het is dus niet alleen voor de bühne en de foto, maar het is voor de lange termijn. Ook is de ambitie uitgesproken om hierover met elkaar in gesprek te blijven. Het is de wens dat we écht participeren, meer dan alleen consultatie, maar op het niveau van cocreatie.”
Bij een schietpartij vorige maand in de Amerikaanse stad Sacramento werden zes mensen doodgeschoten in bende gerelateerd geweld. Maar de stad heeft er sinds
die fatale nacht nu ook een held bij: een dakloze man genaamd Tim Langer.
Tim trok vier jonge vrouwen die in paniek wegrenden een smalle steeg in waar hij doorgaans slaapt, toen de schietpartij begon tussen leden van twee rivaliserende bendes in het drukke uitgaanscentrum van Sacramento. Daar beschermde hij de vrouwen tegen de rondvliegende kogels met zijn eigen lichaam. De familie van een van
de geredde dames is hem zo dankbaar dat ze Tim een telefoon willen geven en wekelijkse voedselpakketten. Tim komt oorspronkelijk uit Ohio en is acht maanden
dakloos. Ook de buurt wil hem nu gaan helpen.
Stichting Zwerfjongeren Nederland ziet dat er nog genoeg
woonkansen zijn voor dak- en thuisloze jongeren, als er
gebruik wordt gemaakt van de zogenaamde ‘vergeten
plekken’ in de stad.
Met vergeten plekken worden onder andere platte daken
en garageboxen in woonwijken bedoeld. Tijdens een
onderzoek werden bijvoorbeeld zulke vergeten plekken in
Eindhoven geteld. Volgens de stichting waren dat er maar
liefst 310, in totaal gaat het om 980.000 vierkante meter aan
woonoppervlak. “Oftewel 5800 nieuwe woningen”, aldus
de stichting, dat een rapport over zulke onbenutte plekken
afgelopen januari publiceerde. Zouden deze plekken wèl benut
worden, dan zou de dak- en thuisloosheid van alle Eindhovense
jongeren in een klap opgelost zijn, stelt de stichting.
Het Straat Consulaat in Den Haag is nog steeds op
zoek naar mensen die slaapzakken of tenten willen en
kunnen doneren. De belangenbehartigingsorganisatie
voor dak- en thuislozen deelt gemiddeld vijf tenten per week uit a
an arbeidsmigranten en andere mensen die buiten moeten verblijven,
omdat er geen noodopvang voor ze is.
‘Dat is een enorme toename sinds per 1 juni 2021
alle corona noodopvang is gesloten. Wij roepen de
gemeente op alle mensen op te vangen en vragen
ondertussen ook steun van de inwoners van Den Haag
om tenten en slaapzakken te kunnen blijven uitdelen.
In 2021 hebben zich volgens het Straat Consulaat in
totaal 4.268 mensen gemeld aan het daklozenloket in
Den Haag. ‘Als je het hebt over buitenslapers, schatten
wij in dat dit er nu tussen de 100 en 150 zijn. Dus uw
ondersteuning is van harte welkom!’
Doneren
Voor 45 euro kan er een tent en een slaapzak worden
gedoneerd aan iemand die buiten moet slapen. Kijk
hiervoor op de onderstaande website. Daarnaast zijn er
ook andere mogelijkheden om het Straat Consulaat te
helpen. Zo zijn er regelmatig vacatures en kan er ook op
andere manieren gedoneerd worden.
www.straatconsulaat.nl/donaties